Hortum Akıllı

Uzun zamandır 12 yaş ve üzerine hitap eden bu kadar güzel bir kitap okumamıştım. Aslında bir süre önce bu türde istediğim lezzeti yakalayamadığım için yeni bir şeyler araştırmaya ve okumaya ara vermiştim. Can Çocuk’tan çıkan Hortum Akıllı‘da şansımı tekrar denemek istedim ve bingo! Gerçekten de arkadaşlığa, kardeşliğe, ilişkilere ve büyümeye dair çok güzel bir kitaptı. Sonuna doğru iyice yükselen bir merak duygusuyla sayfalardan sayfalara koştum. Kısacası bu kitap beni okuma tembelliğimden çekti çıkardı.

Kitabımızın kahramanı, bir sahil kasabasında yaşayan, hortumlara takıntılı 7. sınıf öğrencisi Frankie, ikizi Tess’den nörolojik açıdan oldukça farklıdır. Yaşadığı gündelik sıkıntıların üstüne kavgalı olduğu en yakın ve tek arkadaşı Colette’in kaybolmasıyla onu zor günler beklemektedir. Hikayeye Frankie’nin bakış açısından bakmamız özellikle çok önemli bir ayrıntı. Dünyayı biraz olsun onun gördüğü gibi görmek cidden etkileyici. Nörolojik farklılığı nedeniyle herkes gibi olmaması, hisleri ve verdiği tepkiler onu yeterince zorlarken bir de en iyi arkadaşının ortadan kaybolması ile bu süreçte verdiği mücadeleyi okumak bambaşkaydı. Cat Patrick zor konulara el atarak epey güzel bir iş çıkarmış. Bu heyecanlı kitabı özellikle orta okul dönemindeki genç okurlara seve seve tavsiye ederim.

“On üç yaşındaki Frankie için işler hiçbir zaman kız kardeşi Tess için olduğu kadar iyi gitmemiştir. Tess’in aksine Frankie nörolojik açıdan farklıdır. Frankie başkalarının ona dokunmasına dayanamaz, yüksek seslerden rahatsız olur, dikkati kolayca dağılır, gündelik hayatında değişikliklerden hoşlanmaz ve diğer çocuklar kumsalda eğlenirken terapiste gitmek zorundadır. Frankie arkadaş edinmekte de zorlanır. Yalnızca bir arkadaşı vardır: Colette. Ama arkadaşlıkları bitmiştir artık.

Derken, yedinci sınıfın bitimine haftalar kala, Colette beklenmedik bir biçimde Frankie’nin odasının kapısında belirir. Ve ertesi sabah da ortadan kaybolur. Tek arkadaşını bir kez daha kaybettikten sonra Frankie, Colette’in ardında yalnızca kendisinin çözebileceği ipuçları bıraktığını keşfeder ve kendisine yardım etmesi için kız kardeşi Tess’i ikna eder.”

Hortum Akıllı, arkadaşlığa, kız kardeşliğe ve affetmeye dair güçlü ve içten bir hikâye olduğu kadar, kendine alan açmaya çalışan bir genç kızın dürüst ve yürek burkan portresi.

Hortum Akıllı
Orijinal Adı: Tornado Brain
Yazar: Cat Patrick
Çevirmen: Seda Ateş
Sayfa sayısı: 264
Yayınevi: Can Çocuk
ISBN: 9789750762741

Jip ile Janneke Serisi

Hollandalı ünlü yazar Annie M.G. Schmidt’in çok sevilen Jip ile Janneke serisinin son kitabı geçtiğimiz yıl Can Çocuk tarafından yayımlandı. Daha önce Annie M.G. Schmidt’in Fiep Westerndorp ile birlikte harikalar yarattığı “Pluk ve Kırmızı Çekicisi” ile “Floddertje” adlı kitaplarını okuyup çok sevmiştim. Bu nedenle yine aynı ikilinin yarattığı Jip ile Janneke serisini de uzun zamandır epey merak ediyordum. Neyse ki Can Çocuk bu seriyi arka arkaya yayımlayarak bizi daha fazla merakta bırakmadı. Jip ile Janneke, hollandalı, kapı komşusu olan iki küçük çocuk. Her gün birbirleriyle oyunlar oynayarak çocukluklarını doyasıya yaşıyorlar. Biz de kısa öyküler ve bu öykülere eşlik eden küçük çizimlerle bezeli sayfalarda onların türlü türlü günlük maceralarına ortak oluyoruz. Jip ile Janneke ilk olarak Amsterdam merkezli bir günlük gazetede yayımlanmış. Fiep Westendorp ise çizimlerinin gazete kağıdında daha iyi görünmesi için çocukları tamamen siyah renkli siluetler halinde resimlemiş. Jip ile Janneke’nin maceraları 1952’den 1957’ye kadar devam etmiş. Biz ise şimdi bu küçük ikilinin maceralarını dilimizde görmenin mutluluğunu yaşıyoruz. Jip ile Janneke’nin dilimize çevrilen kitapları şunlar:

• Jip ile Janneke: Sonsuza Dek Arkadaş
• Jip ile Janneke: Beraber Oynayalım mı?
• Jip ile Janneke: Hayvanlarla Beraber
• Jip ile Janneke: Bütün Sene Bayram

Ben de Jip ile Janneke’nin raflara çıkan son kitabı Bütün Sene Bayram‘ı okumuşken buraya da eklemek istedim. Bu kitabın içinde tane kısa öykü bulunuyor. Tatil ve bayramlara odaklanan bu öykücükleri çok severek okudum. Hollanda’da “Yaşam Boyu Başarı Ödülü”ne değer görülen Fiep Westendorp’a zaten hayranım. Bu kitap sayesinde daha önce görmediğim o güzel çizimlerini görme fırsatı yakaladığım için de çok mutlu oldum. Sadece kendi kendime değil, uyku öncesi birer öykü de küçük oğluma okudum. Bu seri çocuklar için güzel bir seçenek olabilir diye düşünüyorum :)

“Jip ile Janneke için bütün sene aynı ölçüde eğlenceli! Çünkü mevsimlerden baharsa kırlarda çiçek topluyor, kışın kardan adam yapıyor ve mevsim yaza dönünce de denize, yüzmeye gidiyorlar. Her gün birbirinden eğlenceli, bayram sanki!”

Andersen ödüllü Annie M.G. Schmidt’i dünya çapında üne kavuşturan ”Jip ile Janneke” dizisinin dört mevsime ve özel günlere dair bu neşeli öykülerine Fiep Westendorp’un unutulmaz siyah-beyaz çizimleri eşlik ediyor.

“Deniz kıyısına vardıklarında, Henk Dayı arabayı yolun kenarına park etti ve hep birlikte arabadan inip kumsalda yürümeye başladılar. Hava biraz soğuktu. Ve rüzgâr vardı. Ama deniz kıyısında olmak çok güzeldi! ‘Dalgalara bakın!’ diye bağırdı Jip. ‘Ne kadar büyük!’ Ve ayağında çizmeleri olduğu için suyun oldukça yakınına gitti. Ama büyük bir dalga kıyıya vurur vurmaz koşarak geri kaçtı.“

Kitap: Jip ile Janneke – Bütün Sene Bayram
Yazan: Annie M.G. Schmidt
Resimleyen: Fiep Westendorp
Editör: Tuğçe Özdeniz
Çeviren: Mustafa Özen
Tür: Öykü
Yaş aralığı: 5, 6, 7 +
Sayfa: 136

Annie M.G. Schmidt 1911 yılında, Hollanda’da Kapelle adlı küçük bir köyde doğan yazar çocukluk döneminde içine düştüğü yalnızlık ve mutsuzluk duygularıyla çocuk kitapları okuyarak baş etmeye çalıştı. İlk şiirlerini 14 yaşında yazdı, ancak yazar olarak adını, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra arşiv bölümünde çalışmaya başladığı “Het Parool” gazetesinde yayımlanan şiirleri ve yazılarıyla, 1950’li yıllarda duyurmaya başladı. Beş kitaplık dizisi Jip en Janneke (1963-1965), Gümüş Kalem Ödülü’ne değer görülen Minoes ile Pulk Van de Petteflet ve Altın Kalem Ödülü’ne layık bulunan Otje (1980) en çok bilinen yapıtları arasında. Ülkesinde 1964 Çocuk ve Gençlik Kitapları Devlet Ödülü, 1988 CPNB Halk Ödülü ve CPNB Çocuk ve Gençlik Kitapları Halk Ödülü ile onurlandırılan Annie M. G. Scmidt, 1988 yılında çocuk edebiyatı alanında dünyanın en önemli ödülü sayılan Hans Christian Andersen Ödülü’nü, Astrid Lindgren’in elinden aldı. Schmidt 1995 yılında hayata veda etti.

Köpekbalığı Dişleri

Kısa bir süre önce Can Çocuk’tan çıkan “Köpekbalığı Dişleri” Ocak ayında okuyup çok beğendiğim bir kitap oldu. Kitaptaki yol arkadaşlarımız 11 yaşındaki Atlanta ve Finley adlı iki çocuk. İkisinin de farklı sorunları ve farklı amaçları var ama yolları da bir yerde kesişiyor işte :) Ve bu kesişmeyle beraber bir dostluğun doğuşunu ve daha pek çok şeyi yanımıza katarak uzun bir yolda pedallara yüklenerek ilerliyoruz. Kitaba başlarken klişelerle karşılaşır mıyım acaba endişesi vardı ama, yazar -çok şükür- bu endişeyi çok çabuk atmamı sağladı. Sonrası ise zaten sanki bir film gibi akıp gitti. Hatta Hollanda’da filme uyarlasalar çok da güzel bir çocuk filmi olur diye düşünmeden edemedim. Bana sorarsanız, keyifli ve umut verici bir kitap okumak isteyen genç okurlar için bu kitap oldukça güzel bir seçenek derim ;)

On bir yaşındaki Atlanta’nın müthiş bir planı vardır: IJssel Gölü’nün çevresini yirmi dört saatte bisikletle katetmek. Hayatının en önemli yolculuğuna çıkarken yanına on iki peynirli sandviç ve dört muzun yanı sıra gece taktığı diş telleriyle Noel ışığı şeridini almıştır. Atlanta pes etmemekte kararlıdır, yoksa her şey ters gidecektir. Finley’nin bisikletine tosladığında henüz yolun çok başındadır. Onunla aynı yaştaki Finley neşeli, komik ve gizemli biridir. Evden kaçmış ve yanına hiçbir şey almamıştır. Cebindeki köpekbalığı dişleri hariç…

Atlanta Finley ile karşılaştığı için şanslı mıdır yoksa şanssız mı?

Hollanda’nın bol ödüllü yazarı Anna Woltz’un kaleme aldığı “Köpekbalığı Dişleri” unutulmaz bir dostluk ve iyileşme hikâyesi.

Köpekbalığı Dişleri
Orijinal Adı: Haaientanden
Yazar: Anna Woltz
Çizer: Martijn van der Linden
Çevirmen: Lale Şimşek Çalışkan
Sayfa sayısı: 96
Yayınevi: Can Çocuk

Noel Şarkısı

Charles Dickens’ın çok okunup çok da sevilen eseri Noel Şarkısı‘nı uzun zamandır okumak istiyordum fakat bir türlü fırsat bulamamıştım. Hangi çeviriyle hangi yayınevinden okusam derken 2023 yılı içinde Can Çocuk bu güzel kitabı yeni bir çeviri ve yeni bir kapakla yayımlayınca epeydir beklediğim okuma fırsatını yakalamış oldum. Öncelikle bu kitabı okurken çok keyif aldığımı ve bunda Celâl Üster’in o harika çevirisinin büyük payı olduğunu söylemeden geçmek istemiyorum. Öyle ki bu kitabı yıl içinde okuyup çok sevince tam da yıl sonunda Noel döneminde bir kere da okumak istedim. Böylece 2023 yılının sonunda tekrar okudum :) Ve bir kere daha içim ısındı. Sanırım yıl sonlarında Noel Şarkısı’nı okumadan ya da en azından sayfalarını karıştırmadan geçmeyeceğim. Teşekkürler Charles Dickens ve tabii teşekkürler Celâl Üster… Eğer iç ısıtan güzel bir klasik okumak niyetindeyseniz seve seve tavsiye edebileceğim bu kitabı daha fazla ertelemeyin derim. Herkese keyifli okumalar…

Cimri mi cimri, huysuz mu huysuz bir ihtiyar olan Ebenezer Scrooge, Noel arifesinde üç hayalet tarafından ziyaret edilir. Geçmişin, şimdinin ve geleceğin hayaletleriyle kendi yaşamında manevi bir yolculuğa çıkan Scrooge, geçmişi geçmişte bırakmayı ve Noel neşesini kucaklamayı nihayet öğrenecek midir?

Nesillerdir keyifle okunan ve her yaştan okurun içini ısıtan “Noel Şarkısı” Celâl Üster çevirisiyle Can Çocuk Yayınları’nda…

“Onun odasıydı. Buna hiç kuşku yoktu. Ama olağanüstü bir değişime uğramıştı. Duvarlar ve tavan yemyeşil bir bitki örtüsüyle kaplanmış, içerisi dört bir yandan sarkan pırıl pırıl kirazlar ve çileklerle gökçe bir bahçeye dönmüştü. Körpe çobanpüskülü yaprakları, ökseotları, sarmaşıklar ışığı geri yansıtıyor, sanki her tarafa bir sürü küçük ayna yerleştirilmiş gibi bir görünüm doğuyordu. Bacadan yukarıya o denli görkemli bir yalım yükseliyordu ki o karanlık, taş şömine Scrooge’un ve Marley’nin zamanında da, daha önceki kışlarda da herhalde böyle bir şenlik görmemişti. Yere yığılmış olan nar gibi kızarmış hindiler, kazlar, av etleri, tavuklar, dana butları, tepeleme kavurma dolu tepsiler, süt domuzları, kangal kangal sucuklar, meyveli turtalar, Noel pudingleri, çanak dolusu istiridyeler, kızartılmış kestaneler, kırmızı yanaklı elmalar, sulu portakallar, insanın ağzını sulandıran armutlar, On İkinci Gece pastaları, mis kokulu buğuları etrafı saran punç kâseleri odanın içini bir kral sofrasına çevirmişti. Bu sofranın başında keyfi yerinde, kafası dumanlı, saltanatlı bir dev oturuyordu. Elinde tuttuğu bolluk boynuzuna benzeyen ışıltılı meşaleyi kaldırdı, kapının eşiğinden içeriyi gözetleyen Scrooge’a tuttu.“

Kitap: Noel Şarkısı  
Yazan: Charles Dickens
Çeviren: Celâl Üster
Tür: Roman
Yaş aralığı: 9, 10, 11 +
Sayfa: 128

Charles Dickens Victoria Dönemi’nin en ünlü yazarlarından biri olan Charles Dickens, 1812 yılında Portsmouth’ta dünyaya geldi. Çocukluğunun ilk yıllarını “en mutlu zamanları” olarak tanımlayan Dickens, babası borçları nedeniyle hapse girince yoksullukla tanıştı. Zorlu çocukluk yılları geleceğin romancısı Dickens’ın ruhunda derin izler bıraktı. Babası hapisten çıktıktan sonra Dickens çalıştığı fabrikadan ayrılıp okul yaşamına adım attı. 1827’de okulu bitirmesinin ardından bir noterin yanında işe girdi. Bu işi yürütürken bir yandan da yazmaya başladı ve büyük bir yazar olarak ünlendi. 1870’te hayatını kaybeden Dickens, arkasında Oliver Twist, Bay Pickwick’in Serüvenleri, David Copperfield, Büyük Umutlar ve Noel Şarkısı gibi dönemine tanıklık eden ölümsüz eserler bıraktı.

Tindimler ve Çöp Adası

Sally Gardner ile Lydia Corry’nin 4 kitaplık Tindimler serisinin ilk kitabı “Tindimler ve Çöp Adası” bir süre önce okuyup epey sevdiğim bir kitap oldu. Son dönemlerde geri dönüşüm ve iklim krizi konularına yoğunlaşan yerli ve yabancı çocuk kitaplarındaki artış oldukça belirgin hale geldi. Bu alanda ne yazık ki mesaj kaygısı taşıyan basmakalıp örnekleri de göz önünde bulundurursak sıkı bir eleme yaparak nitelikli eserlere ulaşmak gerekiyor. Ben de bu konuda karşıma çıkan ve gerçekten sevdiğim örnekleri buradan paylaşmaya devam edeceğim. Tindimler ve Çöp Adası’ da bu konuda beni memnun eden kitaplardan biri oldu. Eğlencesi, macerası ve bir şeyler üzerine düşündürmesi tam dozunda kullanılmış sevimli mi sevimli bir kitap. Bu ilk kitapta Çöp Adası’nda yaşayan Tindim’lerle tanışıyoruz. Herkesin bir işi var, her biri bir şeyler topluyor. Uzunbacaklılar dedikleri insanlar tarafından atılan şeyleri toplayarak kendilerine günlük hayatta kullanmak için başka başka şeyler yapıyorlar. Kitap boyunca Tindimler karşılaştıkları sorunlara buldukları çözümlerle ilginç bir okuma deneyimi sunuyor.

İçinde birbirinden ilginç karakterlerin yaşadığı Çöp Adası’nda geçen daha fazla Tindim macerası için heyecanlanmamak mümkün değil. Üstelik her bir sayfası o kadar güzel resimlenmiş ki kitaptan gözünüzü alamıyorsunuz :)

“Tindimler ve Çöp Adası” adlı bu kitabı anne-kız ikilisi Sally Gardner ile Lydia Corry birlikte hazırlamışlar. Sıkı birer çevreci olan ikilinin Tindimler serisi, yaşadıkları sahil kenarındaki çöplerin verdiği rahatsızlıktan doğmuş aslında. Bu konuda bir şeylerin yanlış olduğunu çocuklara nasıl anlatabiliriz diye düşünmüşler ve bir çöp adası fikri doğmuş. Biri yazmış, diğeri çizmiş, birlikte hayal edip kurgulamışlar ve ortaya 4 kitaplık güzel bir seri çıkmış.

Yaratıcı düşünme, ileri dönüşüm ve iklim değişikliği üzerine oldukça eğlenceli ve şaşırtıcı bir biçimde duran bu kitap, çevre temalı okumalık bir şeyler arayanlar için harika bir seçenek.

Bu arada Tindimler’in ikinci kitabı “Tindimler ve Kaplumbağa Karmaşası” da kısa süre önce raflara çıktı ;)

“HİÇ TİNDİM GÖRDÜNÜZ MÜ?Çok ufaktırlar, o yüzden gözden kaçırmış olabilirsiniz. Tindimler dünyanın en eski geridönüşümcüleridir, harıl harıl bugünün çöplerini yarının hazinesine dönüştürürler.

Hadi siz de gelin, Kuka, Dem, Pinçik, Kaptan Kaşık ve Çöp Adası’nın diğer Tindimleri ile tanışın!

Doğayı Koruma Konusunda yaratıcı olmanın tam zamanı!”

Tindimler ve Çöp Adası
Orijinal Adı: Tindims of the Rubbish Island
Yazar: Sally Gardner
Çizer: Lydia Corry
Çevirmen: Tuğçe Özdeniz
Sayfa sayısı: 144
Yayınevi: Can Çocuk

https://www.goodreads.com/book/show/148016657-tindimler-ve-p-adas

Ayrıca aşağıya yazar ve çizerin Tindimler hakkında konuştuğu güzel bir youtube linki bırakıyorum. Meraklılarının mutla izlemesini tavsiye ederim.

https://www.youtube.com/watch?v=gmo_dmsKMoM

Aydın: Bir Beyaz Balinanın Gerçek Hikâyesi

Bu kitabı okuduğumdan beri aklımdan çıkmıyor Aydın! Olaf Koens ne iyi etmiş de yazmış Aydın’ın o sıcacık hikâyesini ve Mark Janssen ne de güzel resimlemiş ve tabii Can Çocuk ne kadar da özenli bir şekilde yayımlamış! Bu kitabı ne kadar çok sevdim bir bilseniz :)

Yazar Olaf Koens, bir zamanlar birdenbire Gerze kıyılarına yanaşan hatta bu arada halk ile kaynaşan Aydın adlı beyaz balinanın gerçek hikayesini öyle güzel anlatıyor ki hayran kalmamak imkansız. Çocukluk anılarıyla gerçeklerin ince ince işlenerek oldukça güzel bir şekilde sonlandırıldığı bu tatlı kitap, insanı merak ve mutlulukla sarıp sarmalıyor adeta. Son sayfaları yoğun duygularla çevirirken kitabın sonunda ise çok güzel bir sürpriz bekliyor okurları. En azından benim için çok güzel bir sürpriz oldu karşıma çıkanlar. Tabii bir de kitabın harika suluboya resimlemelerinden bahsetmeden geçmeyeyim. Bu kitabı daha önce Can Çocuk’tan çıkan kitaplarından tanıdığımız Mark Janssen resimlemiş.

Ankara’da defalarca okuyup çokçokçok sevdiğim bu kitabı bir kerecik de Sinop’ta okuyup sayfalarının arasına kum kaçırmak için yanıma almıştım. Çünkü bir kere Aydın’ın hikâyesi içime işlemişti ve yaz tatilinde bu güzelim kitabı bir kere daha okurken denize uzun uzun bakıp hayal kurmaktan başka çarem yoktu. Artık kitaplığımda gözüm Aydın’a takılınca gülümsüyorum ve ‘Hiç belli olmaz!’ diyorum ;)

“Onu bazen karanlıkta bile hâlâ görürüm. Denizde beyaz bir ışıltı. Arkadaşım, beyaz balina.”

Bazen bir hatıra ömrünüz boyunca sizinle kalır! Wadden Denizi’nde küçük bir adada yaşayan bir çocuk, haberlerde Türkiye’nin Karadeniz sahillerine gelen beyaz balina Aydın’ı görüp hayran kalır. Acaba bir gün kendisi de bir beyaz balina görebilecek midir?

Aradan uzun yıllar geçer ve Aydın’ın hatırası yeniden su yüzüne çıkar. Beyaz balinaya ne olmuştur acaba? Aydın’ın son görüldüğü sahil kasabası Gerze’de halk, yıllar sonra bile bu efsanevi balinayı sevgiyle hatırlamaktadır.

Aydın’ın kalpleri ısıtan, gerçek hikâyesini Balıkçı Kemal, küçük çocuk ve Gerze Belediye Başkanı hep beraber anlatıyor.

Aydın: Bir Beyaz Balinanın Gerçek Hikâyesi
Orijinal Adı: Aydin, het waargebeurde verhaal van een beloega
Yazar: Olaf Koens
Resimleyen: Mark Janssen
Çevirmen: Mustafa Özen
Sayfa sayısı: 64
Yayınevi: Can Çocuk

https://www.goodreads.com/book/show/59336435-aydin-het-waargebeurde-verhaal-van-een-beloega#?ref=nav_brws

https://www.canyayinlari.com/aydin-bir-beyaz-balinanin-gercek-hikayesi-9789750761188