Jip ile Janneke

Hollandalı ünlü yazar Annie M.G. Schmidt’in çok sevilen Jip ile Janneke serisinin son kitabı geçtiğimiz yıl Can Çocuk tarafından yayımlandı. Daha önce Annie M.G. Schmidt’in Fiep Westerndorp ile birlikte harikalar yarattığı “Pluk ve Kırmızı Çekicisi” ile “Floddertje” adlı kitaplarını okuyup çok sevmiştim. Bu nedenle yine aynı ikilinin yarattığı Jip ile Janneke serisini de uzun zamandır epey merak ediyordum. Neyse ki Can Çocuk bu seriyi arka arkaya yayımlayarak bizi daha fazla merakta bırakmadı. Jip ile Janneke, hollandalı, kapı komşusu olan iki küçük çocuk. Her gün birbirleriyle oyunlar oynayarak çocukluklarını doyasıya yaşıyorlar. Biz de kısa öyküler ve bu öykülere eşlik eden küçük çizimlerle bezeli sayfalarda onların türlü türlü günlük maceralarına ortak oluyoruz. Jip ile Janneke ilk olarak Amsterdam merkezli bir günlük gazetede yayımlanmış. Fiep Westendorp ise çizimlerinin gazete kağıdında daha iyi görünmesi için çocukları tamamen siyah renkli siluetler halinde resimlemiş. Jip ile Janneke’nin maceraları 1952’den 1957’ye kadar devam etmiş. Biz ise şimdi bu küçük ikilinin maceralarını dilimizde görmenin mutluluğunu yaşıyoruz. Jip ile Janneke’nin dilimize çevrilen kitapları şunlar:

Jip ile Janneke: Sonsuza Dek Arkadaş
Jip ile Janneke: Beraber Oynayalım mı?
Jip ile Janneke: Hayvanlarla Beraber
Jip ile Janneke: Bütün Sene Bayram

Ben de Jip ile Janneke’nin raflara çıkan son kitabı Bütün Sene Bayram‘ı okumuşken buraya da eklemek istedim. Bu kitabın içinde tane kısa öykü bulunuyor. Tatil ve bayramlara odaklanan bu öykücükleri çok severek okudum. Hollanda’da “Yaşam Boyu Başarı Ödülü”ne değer görülen Fiep Westendorp’a zaten hayranım. Bu kitap sayesinde daha önce görmediğim o güzel çizimlerini görme fırsatı yakaladığım için de çok mutlu oldum. Sadece kendi kendime değil, uyku öncesi birer öykü de küçük oğluma okudum. Bu seri çocuklar için güzel bir seçenek olabilir diye düşünüyorum :)

“Jip ile Janneke için bütün sene aynı ölçüde eğlenceli! Çünkü mevsimlerden baharsa kırlarda çiçek topluyor, kışın kardan adam yapıyor ve mevsim yaza dönünce de denize, yüzmeye gidiyorlar. Her gün birbirinden eğlenceli, bayram sanki!”

Andersen ödüllü Annie M.G. Schmidt’i dünya çapında üne kavuşturan ”Jip ile Janneke” dizisinin dört mevsime ve özel günlere dair bu neşeli öykülerine Fiep Westendorp’un unutulmaz siyah-beyaz çizimleri eşlik ediyor.

“Deniz kıyısına vardıklarında, Henk Dayı arabayı yolun kenarına park etti ve hep birlikte arabadan inip kumsalda yürümeye başladılar. Hava biraz soğuktu. Ve rüzgâr vardı. Ama deniz kıyısında olmak çok güzeldi! ‘Dalgalara bakın!’ diye bağırdı Jip. ‘Ne kadar büyük!’ Ve ayağında çizmeleri olduğu için suyun oldukça yakınına gitti. Ama büyük bir dalga kıyıya vurur vurmaz koşarak geri kaçtı.“

Kitap: Jip ile Janneke – Bütün Sene Bayram
Yazan: Annie M.G. Schmidt
Resimleyen: Fiep Westendorp
Editör: Tuğçe Özdeniz
Çeviren: Mustafa Özen
Tür: Öykü
Yaş aralığı: 5, 6, 7 +
Sayfa: 136

Annie M.G. Schmidt 1911 yılında, Hollanda’da Kapelle adlı küçük bir köyde doğan yazar çocukluk döneminde içine düştüğü yalnızlık ve mutsuzluk duygularıyla çocuk kitapları okuyarak baş etmeye çalıştı. İlk şiirlerini 14 yaşında yazdı, ancak yazar olarak adını, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra arşiv bölümünde çalışmaya başladığı “Het Parool” gazetesinde yayımlanan şiirleri ve yazılarıyla, 1950’li yıllarda duyurmaya başladı. Beş kitaplık dizisi Jip en Janneke (1963-1965), Gümüş Kalem Ödülü’ne değer görülen Minoes ile Pulk Van de Petteflet ve Altın Kalem Ödülü’ne layık bulunan Otje (1980) en çok bilinen yapıtları arasında. Ülkesinde 1964 Çocuk ve Gençlik Kitapları Devlet Ödülü, 1988 CPNB Halk Ödülü ve CPNB Çocuk ve Gençlik Kitapları Halk Ödülü ile onurlandırılan Annie M. G. Scmidt, 1988 yılında çocuk edebiyatı alanında dünyanın en önemli ödülü sayılan Hans Christian Andersen Ödülü’nü, Astrid Lindgren’in elinden aldı. Schmidt 1995 yılında hayata veda etti.

Annie M. G. Schmidt’in yazıp Fiep Westendorp’un resimlediği Hollanda çocuk yazınının demirbaşı olan “Jip ile Janneke” gerek doğal kurgusu gerek resimleri ile kalplare taht kurmaya aday bir kitap. Hollandalı üç nesil bu kitabın karakterleriyle yetişmiş diyebiliriz, ilk önce sadece haftalık bir gazetede çocuk sayfasında yayımlanan jip ile janneke’nın maceraları daha sonraları toplanıp kitap haline getirilmiş. iki iyi arkadaşın kısa kısa hikayelerinden oluşan sade bir tatlılık var bu kitabın dilinde ve bu etken çat pat okumaya başlayan çocukları sıkmadan rahat rahat okunulabilirlik sunuyor. Hikayelerin kısa olması dolayısıyla, çocukluğun okul öncesi dönemi saflğını yaramazlıkları ve kurdukları arkadaşlıkları barındıran pek çok hikaye içeriyor. Kitabın içinde öyle pek bir atraksiyon yok ama çok sevimli iki tane küçük bıcır ve onların kurdukları minik dünyaları var. Üstelik karekterlerin bir kız ve bir erkek olması benim hoşuma giden bir ayrıntı oldu.
Kitabı okurken minik minik gülmemizi sağlayan jip ve janneke adlı bu iki küçük olayların baş kahramanları ve genelde evlerinin etrafında dönen bir kurgu çemberi var. Onlar neler neler yapmıyorlar ki, kimi zaman kuşüzümlü pilava benzettikleri köpeğin üzerinde gezintiye çıkıyorlar, kimi zaman gülbebek hastalanınca onu nasıl iyileştirecekleri konusunda tartışıyorlar. Bazen birlikte bahçeye çiçek ekiyorlar, bazen de gülbebeği şapkadan bir gemiye bindiriyorlar,
arada sırada da birbirlerini kıskanmayı ihmal etmiyorlar tabi. jip ve janneke bazı günler bozuşup kavga etseler de sonradan gayet iyi anlaşabiliyorlar. Bir de dikkatimi çeken bir şey var bu iki arkadaş hep birlik içerisindeler ve birbirlerinden ayrımıyorlar gün boyunca, bu da çok ayrı bir atmosfer katıyor kitaba.

Jip ile Janneke Gülbebek Gemiye Biniyor ve Diğer Öyküler
Orijinal Adı: jip en Janneke Poppejans gaat varen en andere verhalen
Yazan:Annie M. G. Schmidt,
Resimleyen: Fiep Westendorp
Çeviren: Türkay Yalnız
8+ yaş, 151 sayfa
Çınar Yayınları